in de herfst van je leven

Er worden heel wat moeilijke woorden gebruikt als het gaat om erven. Vakjargon wordt dat genoemd. Hieronder heb ik een aantal termen in heldere en duidelijke taal omschreven.

Aanvaarden

Dit is het accepteren, aanvaarden, van een erfdeel. Let echter op, dit is ook inclusief de eventuele schulden.

Ascendenten

Een term komende van het Latijn. Dit zijn je bloedverwanten in de opgaande rechte lijn. Dus je ouders, grootouders, overgrootouders,…

Begiftigde

De begiftigde is de ontvanger van een nalatenschap.  Dat kan een persoon of instelling zijn.

Bewind

Zo wordt de periode genoemd dat het erfdeel wordt beheerd door iemand anders, de bewindvoerder

Bij versterf

Dit is een synoniem voor “wettelijke erfopvolging”.

Blote eigendom

De blote eigendom is de eigendom van een goed, zonder het vruchtgebruik.  Als we bijvoorbeeld spreken over een huis, dan is de blote eigendom het huis zelf.  Je mag er dan niet in wonen of het niet verhuren.  Het wonen is namelijk het “gebruik” van de woning, het verhuren zijn de “vruchten” van de woning.  De blote eigendom is dus de eigendom op zich, zonder extra voordelen als het mogen wonen erin of het verhuren ervan.

Codicil

Een codicil is een uiterste wil van de overleden persoon. Dit hoeft niet via de notaris te gaan. Het kan gaan over wie bepaalde persoonlijke zaken wilt achterlaten: wie bepaalde kledingstukken, sieraden, boeken of meubelstukken wilt achterlaten.
Er zijn drie voorwaarden voor een codicil, dat een extra kan zijn bij een testament: het moet door uzelf met de hand geschreven zijn, getekend en een datum moet geplaatst zijn.

Erfbelasting

Belasting die de verkrijger moet betalen over de erfenis.

Erfdeel

Het erfdeel is het deel van het nalatenschap, de erfenis, die een bepaalde erfgenaam toekomt.

Erfgenaam

De persoon of instelling die aanspraak kan maken op een deel van het nalatenschap, het erfdeel, wordt een erfgenaam genoemd.

Erflater

De erflater is de persoon die is komen te overlijden en die dus een erfenis (nalatenschap) achterlaat.

Executeur-testamentair

De uitvoerder van een testament

Legaat

Een legaat is een duidelijke bepaling in het testament, waarbij een bepaald goed aan een bepaald iemand wordt nagelaten.  Het is de mogelijkheid voor een erflater om een bepaald goed of een vastgestelde som geld aan iemand te geven bij overlijden.  Het is mogelijk dat een legaat een voorwaarde bevat waaraan men moet voldoen om het legaat te mogen ontvangen.
Het is mogelijk dat een legaat een sublegaat bevat, dat wil zeggen dat de ontvanger van het legaat weer verplicht is om een deel van dat legaat te geven aan weer een ander (de sublegataris).  Indien er een legaat bestaat voor een goed dat op moment van overlijden niet meer in de erfenis zit, is het legaat waardeloos.
Er zijn in totaal drie soorten van legaten: het algemeen legaat, het legaat onder algemene titel en het bijzonder legaat.

Nalatenschap

Dit is een synoniem voor erfenis

Schenking

Een schenking is een onmiddellijke overdracht van goederen of geld.  Het gaat bijvoorbeeld over de notariële schenking en de handgift.  De schenker kan dit doen zolang hij leeft.  Eenmaal een schenking gegeven, kan deze niet meer terug gevraagd worden, ze is dus onherroepelijk.  De ontvanger van de schenking, de begiftigde, is verplicht de schenking te aanvaarden.  Het kan ook onrechtstreeks zonder dat de ontvanger deze fysisch moet overhandigd krijgen, bijvoorbeeld de schenking door overschrijving.

Testament

Een testament is een document waarin iemand bepaalde zaken kan regelen voor wat er moet gebeuren na zijn of haar dood met de nalatenschap.  Met name onroerend goed, waardevolle voorwerpen, geld en waardepapieren zullen in een testament kunnen vernoemd worden.  Ook is het mogelijk dat er personen of instellingen benoemd worden tot erfgenamen.
Er zijn wel beperkingen aan verbonden.  Zo kan je je eigen kinderen niet volledig uit je testament onterven.

Testamentair erfgenaam

Erfgenaam die in een testament benoemd is, al dan niet in afwijking van de wet.

Testateur

Een testateur is iemand die een testament heeft laten maken door bijvoorbeeld de notaris.

Vrijstelling

Deel van de erfenis of schenking waarover geen erf- respectievelijk schenkbelasting hoeft te worden betaald.

Vruchtgebruik

Het vruchtgebruik is de opbrengst van bijvoorbeeld een eigendom, denk aan huurinkomsten.  Als je dus het vruchtgebruik hebt op een woning, dan kan je de huurinkomsten en andere inkomsten ontvangen, of er zelf in gaan wonen.  Je hebt echter niet het recht op het goed zelf, je mag het dus niet slopen, verkopen of wegschenken.

Wettelijke erfgenaam

De wettelijke erfgenamen zijn de mensen die door de wet worden benoemd tot ergenaam en recht heeft op een deel van het nalatenschap.  Het gaat over de naaste verwanten van de overleden persoon en over de langstlevende echtgenoot.